Aleksandra Światowska
Jedna z cech zabawy, która świadczy o jej ogromnej roli we wspomaganiu rozwoju i terapii dziecka to fakt, o którym pisze C. Hannaford. Podczas zabawy w mózgu bawiącego się uwalnia się dopamina, która odpowiedzialna jest za poczucie zadowolenia i wewnętrznej harmonii. Dopamina odpowiedzialna jest za zarządzanie rozwojem sieci nerwów, koncentrację uwagi i porządkowanie pracy mózgu. U ludzi uznanych za nadpobudliwych poziom dopaminy jest niski2 wynika z tego, że im więcej dzieci z problemem ADHD będzie korzystało z możliwości "zabawowej nauki" tym więcej dopaminy uwalniać będzie ich mózg.
Propozycje zabaw
Jedną z form zabawy pojawiającą się często na placach zabaw w USA są labirynty. Na nasz użytek może to być kilka skakanek ułożonych w "ślimak", lub wspomniany "ślimak" narysowany kredą na ziemi. Uważa się, że taka sama ilość skrętów w prawo i lewo równoważą pracę mózgu. Poruszanie się w takim labiryncie okazało się znacząca pomocą dla dzieci z ADHD, ale także autyzmem, dysleksją czy problemami emocjonalnymi. Aby przejść labirynt dziecko musi skupić uwagę. Wskazywano także na inne pozytywne aspekty labiryntu: dziecko zawsze ma możliwość przejścia labiryntu, cały labirynt jest widoczny dla dziecka więc nie pojawia się stres, że nie podoła go przejść.
Przykładowe ćwiczenia Gimnastyki Mózgu P. Dennisona
Ruchy naprzemienne
- w zależności od wieku dziecka można to ćwiczenie wykonywać na leżąco, na stojąco lub na siedząco:
- zabawa chodzenie po kamieniach – dziecko chodzi po ułożonych na ziemi „kamieniach” (mogą to być kwadraty; 10 czerwonych i 10 czarnych, lewą noga po czarnych, prawa po czerwonych).
Przykładowe ćwiczenie przekraczające linię środka ciała;
Dziecko może siedzieć w twoich nogach lub samodzielnie(jeśli potrafi): układamy zabawkę po lewej stronie i kierując ręka dziecka lub jeśli potrafi samodzielnie uchwycić przedmiot prowokujemy je do schwytania zabawki. Przekładamy zabawkę na drugą stronę.
Wodzenie oczami
Bierzemy kolorową zabawkę i kilka razy powoli przesuwami przed oczami dziecka prowokując je do wodzenia oczami. Z czasem można zabawką kreślić znak leniwej ósemki (w lewo do góry). W przypadku dzieci starszych wodzenie oczami może odbywać się po linii poziomej, pionowe, po owalu.
Leniwa ósemka
Podobnie jak inne ćwiczenia to ćwiczenie możemy dopasowywać do wieku dziecka.
Leniwą ósemkę możemy kreślić na ciele dziecka; na brzuszku, plecach, nóżkach, możemy obrysowywać ósemką oczka i szukać dowolnie ósemkowych połączeń. Stwarzamy przy tym możliwość kontaktu dotykowego z dzieckiem.
Starsze dzieci mogą samodzielnie kreślić leniwą ósemkę na kartce, w powietrzu, mogą malować ją palcami lub całymi dłońmi na kartce, piasku, mące itp.
Rysowanie oburącz
Dzieci młodsze – chwytamy rączki dziecka i kreślimy w powietrzu różne wzory (jedna i druga rączka to samo) mogą to być „esy-floresy” ale także chmurki, słoneczko itd. Dzieci starsze robią to samodzielnie. Podobnie jak w przypadku leniwej ósemki dobrze jest, gdy robią to na dużych powierzchniach, pędzlami malarskimi, na piasku, mące (stymulując w ten sposób zmysł dotyku). Możemy wykorzystać do tego muzykę i pobawić się na przykład w dyrygenta orkiestry.
Słoń
Dziecko staje w lekkim rozkroku, przykłada prawe ucho do prawego ramienia i prawą rączką rysuje ogromne uszy słonia uginając przy tym nogi w kolanach. Następnie zmieniamy stronę. Możemy przy tym śpiewać piosenkę o słoniach na przykład „ cztery słonie wesołe słonie” lub wymyślić samodzielnie historię.
Punkty pozytywne
Przykładamy do czoła dziecka (nad oczami, w połowie odległości pomiędzy linią włosów a brwiami) dwa palce obu dłoni i trzymamy przez chwilkę (możemy poczuć lekkie pulsowanie).
Ziewanie energetyczne
U młodszych dzieci delikatnie masujemy staw żuchwowy, starsze dzieci w tym czasie głośno ziewają.
Kapturek myśliciela
Masujemy delikatnie palcami brzegi małżowiny usznej zaczynając od góry i kończymy na dolnych płatkach. Masujemy jednocześnie oboje uszu powtarzając to 3-5 razy. Ćwiczenie to poprawia percepcje słuchową a także odruch ustalenia głowy.
(Zainteresowane wszystkimi ćwiczeniami osoby odsyłam do literatury).
Inne zabawy
Jak najwięcej zabaw powinno opierać się na kontakcie fizycznym i bliskości z rodzicem lub opiekunem: koguciki- kucamy naprzeciw siebie i odpychamy się dłońmi, pizza- na plecach dziecka ugniatamy ciasto , nakładamy składniki itd., naleśnik – zawijamy dziecko w kocyk i delikatnie turlamy po podłodze, dziecko kładzie się na podłodze prowadzący ciągnie kocyk po podłodze.
Zabawka rozwijająca zmysł dotyku – warto stworzyć własną zabawkę rozwijającą zmysł dotyku dziecka. Wypełniamy skarpetę, rękawiczkę itp. i przyszywamy do niej różnego rodzaju materiały tak aby były miękkie, szorstkie, gładkie, zimne, puszyste, twarde (guziki).
Paluszkowe zabawy- zabawy z wykorzystaniem rączki i paluszków typu warzyła sroczka kaszkę itp. lun wierszyki , których treść można czytać i jednocześnie rysować dziecku na plecach (nagrana płyta z tekstem wierszy oraz instrukcją do rysowania autorstwa M. Bogdanowicz ).
Zabawy usprawniające motorykę małą:
- oburącz w różnym rytmie (wyklaskiwanie, wystukiwanie, wytupywanie),
- rwanie gazety raz jedną raz drugą ręką,
- rwanie gazety obiema rękami,
- obiema rękami równocześnie zwijanie gazet tak by powstały sztywne pałeczki, robienie z gazet kulek, następnie rozprostowywanie ich.
- po śladzie leniwej ósemki toczenie przedmiotu, rozmazywanie plasteliny, masy solnej itp., przyklejanie na nią sznurka, waty, wydzieranie i przyklejanie kolorowego papieru, układanie na niej guzików, kredek, muszelek, wpinanie pinesek, szpilek itp.
Elementy rozluźnienia i relaksacji:
Dziecko napina i rozluźnia różne części ciała w różnych kombinacjach:
- obie ręce, obie dłonie,
- oba kolana, obie stopy,
- dłoń i stopę, ramię i biodro po stronie lewej,
- - dłoń i stopę, ramię i biodro po stronie prawej,
- lewą dłoń i prawą stopę, lewą stopę i prawą dłoń,
- prawe ramię i lewe biodro, lewe ramię i prawe biodro.
Zabawa „Minutka“- dzieci kładą się w wygodnie, w dowolnej pozycji na podłodze. Zamykają oczy, ich zadaniem jest policzyć spokojnie czas jednej minuty czyli starają się powoli liczyć do 60 jeżeli któreś z nich uzna, że czas się skończył otwiera oczy. Oczywiście im bliżej minuty tym lepiej.
Dziecko stoi, ręce wyciągnięte do góry, dłonie splecione, Na wydechu powoli pochyla się, tak aby jego dłonie znalazły się jak najbliżej podłoża. Na wdechu prostuje się.
Zabawa stymulująca układ propriocepcji
Dziecko staje przy krześle, małym stole lub czymś na czym będzie mogło położyć rękę. Kładzie na nim rękę i zaczyna wirować wokół niego (chodząc, podskakując, biegając) do przodu i do tyłu. Następnie zmienia rękę.
Zabawa „Co to jest”
Dziecko kładzie się na podłodze- rozluźnia ciało, nogi i ręce rozrzuca na boki, zamyka oczy. Osoba prowadząca kładzie na jego brzuszku jakiś przedmiot, który dziecko obejmuje rękami i nogami i rozpoznaje co to jest. Wraca do pozycji wyjściowej i mówi co to jest. W innym wariancie przedmiotem dotykamy różnych części ciała a dziecko nazywa te części.
Zabawa „Kotek”: Niech dziecko porusza się jak kot, który:
- ociera się o nogi,
- bawi się piłeczką,
- pije mleko,
- skrada się by coś spsocić,
- przestraszył się,
- udaje, że jest groźny i nie pozwala wejść na swoje terytorium, wyleguje się na słońcu,
- zasnął.
Formy terapii wykorzystujące zabawę:
-integracja sensoryczna,
- muzykoterapia,
- Orginal Play F. Donaldsona,
- niedyrektywna terapia zabawowa,
- arteterapia.
PAMIETAJMY, ABY PO KAZDYM WYKONANYM ĆWICZENIU POCHWALIĆ DZIECKO, UŚCISNĄĆ, WRĘCZYĆ DYPLOM!!
Całość artykułu dostępna na www.integra.edu.pl
1 C. Hannaford. Serce dziecka. Warszawa 2004
2. J. Zwoleńska , Radosna Kinezjologia, Warszawa 2004
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz